Thanh Hóa thu hồi hơn 31.000m2 đất, Bitexco ‘đòi’ kinh phí lập dự án

Về đề nghị này, UBND tỉnh Thanh Hóa giao Sở Xây dựng phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính nghiên cứu nội dung công văn trên và có văn bản trả lời Công ty Cổ phần Bitexco, báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh những nội dung vượt thẩm quyền.

Trước đó, vào hồi tháng 2/2018, UBND tỉnh Thanh Hóa đã có quyết định thu hồi 31.265m2 đất của Bitexco tại phường Đông Hương, TP. Thanh Hóa để giao cho trung tâm phát triển quỹ đất Thanh Hóa quản lý theo quy định.

Lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa cho biết lý do thu hồi đất là vì đất được nhà nước giao để đầu tư mà không đưa vào sử dụng.

Được biết, đây không phải là lần đầu Bitexco đòi bồi thường chi phí lập dự án, đơn vị này từng đòi chi phí cơ hội hơn trăm tỷ đồng.

Cụ thể, Tập đoàn Bitexco từng được Chính phủ giao lập “đề xuất dự án” cao tốc đoạn Phan Thiết – Dầu Giây vào năm 2007 và lập “dự án đầu tư” năm 2008.

Năm 2009, Bộ Giao thông vận tải đã phê duyệt “đề xuất dự án” và sau đó là “báo cáo nghiên cứu khả thi” – lần 1 (năm 2011).

Đến tháng 10/2012, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định số 1597 chỉ định Bitexco làm nhà đầu tư thứ nhất giữ 60% cổ phần doanh nghiệp dự án.

Tuy nhiên, do những vướng mắc về pháp luật hiện hành nên cấu trúc dự án chưa được Chính phủ thông qua. Bộ Giao thông vận tải sau đó đã hủy kết quả sơ tuyển.

Tháng 3/2018, Chính phủ ban hành Nghị quyết 20, trong đó nêu rõ Thủ tướng quyết định dừng triển khai quyết định 1597 về việc ban hành cơ chế quản lý, thực hiện dự án cao tốc Dầu Giây – Phan Thiết theo hình thức PPP và chấm dứt việc chỉ định Công ty TNHH Tập đoàn Bitexco là nhà đầu tư thực hiện dự án.

Vào đầu tháng 2/2019, trong văn bản gửi Thủ tướng, Bộ Giao thông vận tải khẳng định việc Thủ tướng quyết định dừng triển khai dự án thí điểm và chấm dứt việc Bitexco là nhà đầu tư thứ nhất thực hiện dự án “là yếu tố khách quan, do thay đổi về chủ trương đầu tư của nhà nước”.

Theo Bộ Giao thông Vận tải, Bitexco đã chi tổng cộng 84,1 tỷ đồng cho dự án, bao gồm chi phí chuẩn bị đầu tư, chi phí quản lý và chi phí dich vụ tư vấn – dịch vụ.

Bên cạnh đó, Bitexco cho rằng công ty phải được tính thêm chi phí cơ hội. Cụ thể, theo báo cáo của doanh nghiệp này, trong trường hợp tiếp tục triển khai dự án, doanh nghiệp dự án (trong đó có Bitexco) sẽ được hưởng tỷ suất lợi nhuận đối với phần vốn chủ sở hữu là 19%/năm.

Tuy nhiên, trên cơ sở Nghị quyết 20, Bitexco đã lựa chọn tư vấn độc lập là Công ty Cổ phần Định giá và Dịch vụ tài chính Việt Nam – VVFC.

VVFC đã xác định thu nhập của Bitexco bằng bình quân gia quyền của tỷ suất lợi nhuận/vốn chủ sở hữu (theo báo cáo tài chính hàng năm của Bitexco trong khoảng thời gian thực hiện dự án 2007 – 2018).

Với cách tính này, tỷ suất lợi nhuận bình quân gia quyền của Bitexco được xác định tương đương 14%/năm; tương ứng chi phí cơ hội đối với phần chi phí Bitexco đã sử dụng là 101,6 tỷ đồng.

Ngoài ra, VVFC còn tính thêm 2,9 tỷ đồng là chi phí cơ hội của phần vốn phải chuẩn bị sẵn cho giai đoạn thực hiện đầu tư (giai đoạn 2013 – 2015). Tổng chi phí cơ hội của Bitexco là 104,6 tỷ đồng.

Ngoài phương án tính trên, Bitexco cũng đưa ra phương án tính khác là tỷ suất lợi nhuận 11,77%/năm, tương ứng với mức lợi nhuận trung bình của các dự án BOT giao thông trong thời gian qua.

Trước yêu cầu của Bitexco, đầu tháng 5/2019, Bộ Giao thông vận tải kiến nghị Thủ tướng giao bộ này tổ chức phê duyệt và chịu trách nhiệm về chi phí chuẩn bị dự án, thanh toán cho Bitexco bằng vốn trái phiếu Chính phủ bố trí cho dự án ngay sau khi báo cáo nghiên cứu khả thi được phê duyệt theo chỉ đạo của Nghị quyết 20 của Chính phủ.

Dù vậy, về chi phí cơ hội, Bộ Giao thông cho biết do pháp luật hiện hành chưa có quy định cụ thể về việc xác định chi phí cơ hội cho nhà đầu tư trong trường hợp dừng thực hiện dự án bởi chủ trương thay đổi từ nhà nước như dự án đường cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây.

“Đề nghị Thủ tướng xem xét quyết định việc xác định chi phí cơ hội này, trong quá trình triển khai kiểm toán giá trị thanh toán cho nhà đầu tư theo quy định hiện hành”, Bộ Giao thông vận tải kiến nghị.