Báo cáo này thực hiện theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình. Trước đó, Phó Thủ tướng đã yêu cầu UBND tỉnh Lào Cai kiểm tra, làm rõ nội dung phản ánh của báo chí liên quan đến việc thực hiện “Dự án khu đô thị mới: Tiểu khu đô thị số 17, Khu đô thị mới Lào Cai – Cam Đường, thành phố Lào Cai”.
Cụ thể tại văn bản báo cáo Chính phủ, UBND tỉnh Lào Cai cho biết, Dự án đầu tư Tiểu khu đô thị số 17, Khu đô thị mới Lào Cai – Cam Đường thuộc đối tượng nhà nước thu hồi đất được quy định tại Khoản 2 điều 34 Nghị định 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 của Chính phủ và điểm d, Khoản 3, Điều 62 Luật đất đai năm 2013.
HĐND tỉnh Lào Cai đã ban hành Nghị quyết số 43/NQ-HĐND ngày 17/12/2014; trong đó có nội dung danh mục thu hồi đất dự án Tiểu khu đô thị số 17 là đúng quy định theo khoản 3, Điều 62 Luật Đất đai năm 2013.
Lãnh đạo Lào Cai cho biết, quá trình giải phóng mặt bằng thực hiện dự án có ảnh hưởng đến 197 hộ dân. Đến nay, UBND thành phố Lào Cai đã phê duyệt kinh phí bồi thường, thu hồi đất của 185/197 hộ; đã bố trí tái định cư cho 248 hộ; trong đó có 141 hộ chính chủ và 107 hộ phát sinh. Phần lớn các hộ dân đều đồng thuận việc nhà nước triển khai thu hồi đất, để xây dựng dự án khu đô thị mới.
Tuy nhiên, theo UBND tỉnh Lào Cai, một số hộ dân chưa đồng thuận đã có đơn khởi kiện ra tòa hành chính các cấp, gồm 5 vụ đã xét xử. Các hộ dân khởi kiện đề nghị hủy các quyết định thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương án chi tiết về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; yêu cầu phải thực hiện thỏa thuận bồi thường với các hộ dân.
Cũng theo UBND tỉnh Lào Cai, sau khi thụ lý hồ sơ, tòa án các cấp đã có các bản án bác toàn bộ các đơn khởi kiện, tuyên xử việc nhà nước thu hồi đất là hoàn toàn đúng quy định của pháp luật.
Tỉnh này khẳng định việc triển khai Dự án Tiểu khu đô thị số 17, Khu đô thị mới Lào Cai – Cam Đường, thành phố Lào Cai được tỉnh Lào Cai tổ chức thực hiện theo đúng các quy định hiện hành. Tuy nhiên, UBND tỉnh Lào Cai vẫn cho biết đã chỉ đạo cơ quan chức năng đưa vào kế hoạch thanh tra toàn diện dự án trên trong năm 2020.
Tiểu khu đô thị số 17, Khu đô thị mới Lào Cai – Cam Đường (tên thương mại Khu đô thị Kosy Mountain View), tọa lạc tại phường Bình Minh và phường Bắc Lệnh, thành phố Lào Cai, có diện tích 38 ha, quy mô dân số khoảng 4.176 người, tổng mức đầu tư dự kiến 412 tỷ đồng.
Theo phản ánh của báo chí, căn cứ quyết định phê duyệt chấp thuận đầu tư dự án số 4544/QĐ-UBND cấp ngày 08/12/2015 của UBND tỉnh Lào Cai và quyết định phê duyệt điều chỉnh chấp thuận đầu tư dự án số 451/QĐ-UBND ngày 21/02/2017 của UBND tỉnh Lào Cai, thì dự án Khu đô thị mới tiểu khu đô thị 17 Lào Cai – Cam Đường được xác định là dự án nhà ở thương mại.
Đây là dự án xây dựng công trình nhà ở liền kề, biệt thự, nhà vườn, và công trình dịch vụ thương mại do chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Kosy đầu tư toàn bộ.
Trong đó có tổng số 930 nền nhà liền kề có diện tích từ 80 m2 – 100 m2; 162 nền biệt thự có diện tích từ 200 m2 – 450 m2.
Vì đây là dự án nhà ở thương mại nên việc thu hồi đất cho dự án phải áp dụng điểm c khoản 4 Điều 40 Luật Đất đai năm 2013 chứ không thể áp dụng Điều 60 và Điều 62 Luật này.
Doanh nghiệp, chủ đầu tư dự án muốn tạo được quỹ đất đầu tư xây dựng nhà ở thương mại thì phải nhận chuyển nhượng đất từ tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có đất trong vùng quy hoạch và phù hợp với kế hoạch sử dụng đất.
Tuy nhiên, theo báo chí phản ánh, phía doanh nghiệp với sự “giúp đỡ” của các cơ quan chức năng tỉnh Lào Cai đã nhiều lần tổ chức cưỡng chế, ép dân phải giao nộp đất, và tính tiền đền bù theo bảng giá của nhà nước, gây bức xúc trong nhân dân dẫn đến khiếu kiện kéo dài.
Một điểm bất thường khác cũng được báo chí phản ánh, đó là dự án Tiểu khu đô thị 17 không được thông qua Nghị quyết của HĐND cấp tỉnh.
Nguyễn Mạnh